طرح صنعتی ترکیب خطوط و رنگ‌ها و اشکال به صورت دو بعدی و یا سه بعدی است که موجب ایجاد جذابیت در محصولات و تقاضای بیشتر مصرف‌کنندگان می‌شود.
از عوامل مهمی که مصرف کننده محصول را استفاده می‌کند، زیبایی ظاهری و طرح چشمگیر یک محصول است. به همین دلیل این طرح‌ها می‌تواند نقش چشمگیری در فروش و موفقیت کسب و کارها ایجاد کنند.
امروزه شرکت‌های تخصصی برای طراحی، طرحهای صنعتی ایجاد شده‌اند و از آنها طرحهای صنعتی و سنتی حمایت می‌کنند و در این راه موفقیت‌های چشمگیری را کسب کرده اند، به طوری که ۲۵ برند موفق و شناخته شده، سالیانه حدود یک میلیارد دلار از فروش طرحهای صنعتی خود، کسب درآمد می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با اهمیت طرحهای صنعتی در کسب و کار به این مثال توجه کنید، مثلا یک شرکت تولید کننده لوازم آرایشی، کرم ضد چروک یا از بین برنده لک صورت تولید می‌کند، این کرم می‌تواند به طور موثر هر گونه خطوط و چروک صورت و لک صورت را درمان کند اما با این وجود، طرح جلد این محصول از ظاهر خوبی برخوردار نیست، این شرکت احتمالا برای فروش محصولاتش دچار مشکل خواهد شد.
در ایران و سایر کشورها تولید کنندگانی هستند که با طرحهای چشم‌نواز محصولات بدون کیفیت خود را با سود زیاد به فروش می‌رساند. بنابراین طرحهای صنعتی اهمیت بسیاری برای کسب و کارهای مختلف خواهند داشت.
چه نوع محصولاتی از حمایت‌های طرح صنعتی برخوردار می‌شود؟
۱- طرح صنعتی شامل انواع مختلفی از محصولات صنعتی و صنایع دستی می‌شود مانند لوازم‌خانگی، جواهرات، وسایل الکترونیکی، پارچه‌ها، نمادهای گرافیکی و لوگوها در صورت داشتن شرایط لازم و غیره به عنوان طرح صنعتی ثبت می‌شود.
شرایط ثبت طرح صنعتی در حقوق ایران چگونه است؟
۲- محصولات صنعتی باید جدید و اصیل باشد. منظور از جدید بودن یعنی اینکه قبلا در هیچ جای جهان برای عموم ارسال نشده باشد. مثلا اگر در ژاپن شخصی آن طرح را برای مردم افشا کرده باشد در ایران دیگر نمی‌توان آن را ثبت کنند.
۳- قبلاً در فنون و صنایع، پیش‌بینی نشده باشد در صورتی که طرح صنعتی برای افراد شاغل در صنعتی خاصی شناخته شده باشند، ثبت نخواهد شد.
۴- طرح ثبتی نباید مخالف موازین شرعی و نظم عمومی و اخلاق باشد. اگر طرح صنعتی به شکلی باشد که با اخلاقیات معمول جامعه سازگار نباشد، قابل ثبت نخواهد بود.
مدت زمان حمایت از طرح ثبت شده چقدر است؟
مدت زمان حمایت از طرحهای ثبت شده در کشورهای مختلف متفاوت است. در ایران طبق ماده ۲۸ قانون ثبت اختراعات و طرحهای صنعتی و علائم تجاری، مصوب سال ۱۳۸۶ مدت اعتبار طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود.
این مدت زمان را می‌توان برای دو دوره پنج ساله متوالی دیگر نیز تمدید کرد. البته باید هزینه‌های تمدید آن نیز پرداخت شود. در ایران حداکثر زمان حمایت از طرح صنعتی ۱۵ سال است.
اظهارنامه طرح صنعتی را چگونه و به چه مرجعی باید ارائه داد؟
ثبت طرح صنعتی لازمه تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است .این اظهارنامه باید در دو نسخه مخصوص به زبان فارسی تنظیم شده و پس از ذکر تاریخ توسط متقاضی یا نماینده قانونی و امضا شود.
اظهارنامه طرح صنعتی باید حاوی نکات ذیل باشد
۱- اسم، نشانی، کد پستی ،شماره ملی، تابعیت سایر متقاضیان نماینده قانونی آن
۲- در صورتی که متقاضی شخص حقوقی باشد ،ذکر نام و نوع فعالیت و محل اقامتگاه آن و ذکر شماره ثبت آن الزامی است.
۳- اسم، اقامتگاه، کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ شما را در ایران دارند، در صورتی که متقاضی مقیم ایران نباشد.
۴- اسم و اقامتگاه طراح در صورتی که متقاضی همان طراح نباشد.
۵- ذکر کالا و طبقه‌ای که متقاضی درخواست برای آن دارد.
۶- تاریخ محل و شماره اظهارنامه گواهینامه طرح صنعتی در خارج، در صورتی که درخواست حق تقدم شده باشد.
۷- شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسال شده حداکثر باید در کاغذA4 و به صورت عمودی اسکن شده باشد.
۸- زمینه ساده، قابل رویت و تصویر کالا به صورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن نیز نباید بیشتر از 500 KB باشد.
۹-تعیین ضمائم
مرجع ثبت اطلاعات، صحت تنظیم اظهارنامه را از لحاظ شناسایی و هویت متقاضی و نمایش گرافیکی طرح صنعتی مورد بررسی قرار می‌دهد.
بعد از وارد نمودن اظهارنامه در دفتر ثبت، نسخه دوم آن را همراه با ضمائمی که دارای مشخصات اصلی است، بعد از امضا و مهر و غیره (تاریخ، سال، روز، ماه و ساعت)، اصول آن را با تمام حروف به عنوان رسید به متقاضی مسترد خواهد کرد.
۱۰- اظهار نامه ثبت طرح صنعتی باید به اداره مالکیت صنعتی تسلیم شود. این اظهارنامه باید همراه نقشه، عکس و سایر مشخصات گرافیکی که تشکیل دهنده طرح صنعتی هستند و همچنین ذکر نوع محصولاتی که طرح صنعتی برای آنها استفاده می‌شود، به مرجع و یا موسسات ثبت طرح صنعتی تسلیم شوند.
۱۱- اگر طرح صنعتی سه بعدی باشد اداره مالکیت صنعتی می‌تواند نمونه واقعی یا ماکت آن را به همراه اظهارنامه دریافت کند.
۱۲- در اظهارنامه باید مشخصات طرح و اندازه ماکت حداکثر ۲۰ در ۲۰ سانتی متر و وزن آن از دو کیلوگرم نباید بیشتر باشد و از مواد بادوام و غیر فاسدشدن ساخته شده باشد.
۱۳- زمانی که متقاضی یا طراح ثبت طرح صنعتی حضور ندارد باید مراجعه کننده همراه با مدارکی باشد که بتواند ذی حق بودن متقاضی را برای ثبت طرح صنعتی ثابت نماید.
استعلام ثبت طرح صنعتی چگونه است؟
قبل از ارائه اظهارنامه ثبت طرح صنعتی را می‌توان در اداره مالکیت صنعتی بررسی و استعلام نمود و از ارائه اظهارنامه‌هایی که منجر به خطا می‌شوند، جلوگیری نمود.
برای ثبت طرح صنعتی در موسسه حقوقی دیاکو کرج
۱- امضای وکالت نامه توسط موکل و تنظیم قرارداد بررسی مدارک و شرایط موکل برای ثبت طرح صنعتی
۲- گرفتن استعلام برند استعلام طرح قبل از شروع ثبت
طرح صنعتی ظرف ۲ تا ۳ روز کاری استعلام سیستم اداره ثبت مالکیت داده شده و به صورت رسمی پرونده تشکیل می‌شود و پیگیری تشکیل پرونده و نتیجه کارشناسی و وضعیت پرونده پس از دو ماه مشخص می شود. اگر اطلاعات پرونده نقصی نداشته باشد، صدور آگهی تقاضای ثبت اقدامات انجام می‌شود.
طرح صنعتی نیاز به سه آگهی دارد. این مرحله اول ثبت آگهی خواهد بود. این آگهی باید در روزنامه رسمی انجام شود، یعنی درخواست و تایید شما در روزنامه‌ها چاپ می‌شود. صدور روزنامه رسمی حدود ۱۰ روز کاری زمان خواهد برد.
پس از روزنامه رسمی یک ماه زمان برای اعتراض وجود خواهد داشت و اگر کسی ادعایی در مورد صلاحیت ثبتی داشته باشد اعتراض خود را اعلام کند.
پس از گذشت سی روز اگر به پرونده اعتراضی نشود، درخواست آگهی دوم سریعا داده می‌شود.
آگهی دوم به معنی داشتن شماره ثبت طرح تجاری است و اگر مشکلی نباشد، برای مرحله چاپ در روزنامه رسمی کثیر الانتشار اقدام می‌شود. پیگیری روزنامه رسمی داخل سایت ۱۰ تا ۱۵ روز کاری زمان خواهد برد تا چاپ شود.
با ارسال روزنامه رسمی از طریق وکیل ثبت برند تجاری، طرح ثبتی درخواست آگهی انحصاری ۱۰ ساله به ثبت می‌رسد و طرح را به اداره مالکیت صنعتی می‌فرستند. پس از ۲ تا ۳ روز کاری پروسه آماده تحویل به موکل می‌باشد.
زمان ثبت طرح صنعتی چقدر است؟
در صورتی که خود فرد اقدام به ثبت طرح صنعتی کند، زمان آن ۷ یا ۸ ماه به طول خواهد انجامید و در صورتی که این پروژه توسط وکلای موسسه حقوقی دیاکو انجام گیرد چهار ماهه انجام خواهد شد.
حق مالکیت معنوی طرح صنعتی چگونه است؟
مالک طرح صنعتی می‌تواند از ساخت محصولاتی عین کالای او است و با سوء استفاده از خلاقیت او ساخته شده جلوگیری کند.
توضیح ماده قانونی آن عبارت از اینکه هر کس بدون اجازه مالک طرح، مبادرت به ساخت و تولید کالای حاوی طرح ثبت شده بنماید، حق صاحب طرح را نقض کرده و صاحب طرح می‌تواند در مراجع قضایی از او شکایت کند.
آیا طرح صنعتی قابلیت فروش ،واردات و صادرات را دارد؟
حقوق فروش از جمله حقوق انحصاری مالک طرح صنعتی است. بنابراین هرگونه حق فروش نیاز به اذن مالک دارد. در صورتی که بدون اذن مالک محصول حاوی طرح صنعتی به فروش برسد، فروشنده مرتکب نقض حقوق صاحب طرح شده و قابل تعقیب قضایی است.
حق واردات برای طرح صنعتی طبق ماده ۲۸ قانون مصوب سال ۸۶ از این قرار است: وارد کردن اقدام حاوی طرح صنعتی از جمله حقوق انحصاری طراح است و تنها با اجازه اشخاصی صاحب طرح می‌توان اقدام به واردات کالاهای خارجی نماید.
برای صادرات طرح صنعتی همانطور در ماده ۱۴ قانون یاد شده، صادرات به عنوان یکی از حقوق انحصاری ناشی از ثبت اختراع شده است و هرگونه صادرات باید با اذن صاحب طرح باشد.
چگونه می‌توانیم به صورت بین‌المللی طرح صنعتی ثبت کنیم؟
برای ثبت طرح صنعتی بین‌المللی می‌توانید به کشور مورد نظر مراجعه کنید و در شرایط مقرر در این کشور، طرح صنعتی خود را به ثبت برسانید در این مسیر می‌توانید با انتخاب وکیل در آن کشور با صرف هزینه های زیاد نسبت به ثبت طرح صنعتی خود اقدام نمایید.
با توجه به زمان‌بر بودن ثبت طرح صنعتی می‌توانید از متخصصان ثبت طرح صنعتی در موسسه حقوقی دیاکو در کرج راهنمایی بگیرید. این مجموعه طرحهای شما را بررسی و با ارزان‌ترین قیمت و سریعترین زمان ممکن اقدام به ثبت می‌نماید.
