هر محصول جدیدی که نتیجه فکر و خلاقیت یک مخترع است و به منظور حل مشکلات یک صنعت خاص باشد، اختراع نامیده می‌شود. هر ایده و فکری قابل ثبت نیست. اختراعاتی قابل ثبت هستند که ابتکار جدید داشته باشند و این اختراعات نباید قبلا ثبت شده باشد و در صنعت قابل استفاده باشد. افرادی که چنین محصولی تولید کرده باشند، می‌توانند برای ثبت اختراع گواهینامه ثبت اختراع درخواست دهند.
برای مطالعه بیشتر:
گواهینامه ثبت اختراع چیست؟
این گواهینامه به سندی گفته می‌شود که از طرف اداره مالکیت صنعتی، جهت حمایت از اختراعات صادر می‌شود که به موجب آن دارنده آن از حقوق خاصی بهرمند می‌شود. این گواهینامه به منظور حمایت از اختراع صادر می‌شود و با این گواهینامه حق اختراع قرارداد دو جانبه میان دولت و مخترع بسته می‌شود.
مدارک لازم برای ثبت اختراعات
برای ثبت اختراع باید تصویر مدارک هویتی اشخاص، مدارک حقیقی مانند شناسنامه و کارت ملی و برای اشخاص حقوقی، وکالت‌نامه، روزنامه آگهی تاسیس لازم است. اظهارنامه هم برای اشخاص حقیقی و حقوقی الزامی است.
ضمائم مورد نیاز اظهارنامه
علاوه بر مدارک هویتی، ضمائمی هم مورد نیاز اظهارنامه می‌باشند که عبارتند از:
توصیف اختراع
فرد مخترع باید اختراع خود را با جزئیات کامل که به توسعه صنعت و تکنولوژی کشور کمک کنند، توضیح دهد و در قبال آن حق انحصاری ۲۰ ساله دریافت کند.
عنوان اختراع
عنوان اختراع باید ترجیحا بین ۳ تا ۱۰ کلمه باشد.
زمینه فنی اختراع
نوآوری تکنیکی و زمینه فنی اختراع ممکن است به یکی از شاخه‌های مکانیک، الکترونیک، شیمی، متالوژی، برق، فیزیک، بیولوژیک ،شیمی آلی، فناوری اطلاعات و کشاورزی مربوط باشد.
این موارد باید توسط متقاضی ثبت اختراع بیان شود.
مشکلات فنی و بیان هدف اختراع این موضوع به راه‌حل‌های مبتکرانه‌ای که به منظور حل مشکلات فنی در صنعت ارائه می‌شود، می‌پردازد.
شرح وضعیت دانش پیشین
در این قسمت سابقه پیشرفت‌هایی که در ارتباط با اختراع وجود دارد، بیان می‌شود. در این قسمت دانش پایه و فناوری نو که در زمینه ایجاد اختراع نقش داشته باشند، ذکر می‌شود و همچنین سابقه پیشرفت‌هایی که در اختراع وجود دارد، نیز باید توضیح داده شود.
دانش موجود
دانش موجود باید به صورتی از طرف مخترع بیان شود که هر شخص دارای مهارت فنی کاری، بتواند اختراع مورد نظر را بسازد. این توضیح باید دقیق و کافی و به طور یکپارچه بیان شود.
توضیح شکل‌ها و نقشه و نمودارها
اگر برای درک اختراع اشکال نقشه و نمودار نیاز باشد، شخص متقاضی باید آن را طوری توضیح دهد که یک شخص متخصص در این زمینه بتواند آن را ترسیم کند.
بیان واضح و دقیق مزایای اختراع نسبت به اختراع پیش
بیان مزایای اختراع و ارزیابی تکنولوژی شده به موفقیت آن در بازار کسب و کار کمک می‌کند.
توضیح یک روش اجرایی برای به کارگیری اختراع
با این روش متقاضی باید به بهترین روش اجرایی اختراع را توصیف کند.
ذکر صریح کاربرد صنعتی اختراع
کاربردهای صنعتی اختراع باید در این زمینه ذکر شود. ذکر نکردن کاربرد صنعتی زمینه برای سوء استفاده افراد سودجو و رقبا فراهم می‌کند.
خلاصه ای از توصیف صریح اختراع
این خلاصه توصیف به کارشناسان بررسی کننده پرونده کمک می‌کند تا اطلاعات مفید و لازم مسائل فنی و راه‌حل‌هایی را مطالعه و مورد بررسی قرار دهند.
ادعاهای اختراع باید چگونه باشد؟
۱- متقاضی باید در ادعای اختراع محدوده حق انحصاری خود را بیان کند. نکات لازم در تنظیم ادعای اختراع باید صریح باشد و در صورت عدم شفافیت امکان سوء استفاده و نقض حقوق در آینده وجود دارد.
۲- در ادعا نباید اطلاعات مربوط به توضیح اختراع داده شود.
۳- تعداد ادعای مخترع باید معقول باشد. در برخی از کشورها با بالارفتن ادعا اختراعات هزینه بررسی آن نیز افزایش می یابد.
۴- مشخصات فنی باید با جملات مثبت ذکر شود.
۵ - تا حد امکان از ارجاع به نقشه و توصیف خودداری شود. بهتر است از عباراتی مانند همانطور که در نقشه و همانطور که در توصیف آمده است، استفاده نشود و ادعا به شکل شفاف بیان شود.
اطلاعات مربوط به مزایای اختراع و شیوه اجرا نباید در قسمت ادعا مطرح شود، زیرا آنها در قسمت توصیف کاملاً بیان شده است.
در ثبت اختراع نقشه در صورت لزوم باید دارای چه خصوصیاتی باشد؟
۱- نقشه باید بر روی کاغذ با دوام آ چهار و با خطوط پر رنگ و یکدست مشکی بیرنگی کشیده شده باشد.
۲- برای کشیدن نقشه از وسایل فنی نقشه کشی استفاده شده باشد.
۳-حداکثر حاشیه نقشه از بالا و راست ۵.۲ سانتی‌متر از پایین و چپ ۵.۱ سانتی متر فاصله باشد.
۴- به منظور تکثیر یا تصویربرداری وضوح و شفافیت نقشه باید بالا باشد.
۵- تمام عناصر نقشه باید مقیاس یکسان داشته باشند. مدارک و ضمائم، اظهارنامه‌ها (مانند کارت ملی) باید به صورت عمودی در صفحه قرار بگیرد.
۶-صفحات باید دارای ترتیب شماره‌گذاری باشند.
۷- روی نقشه‌ها به جز نمودار و جدول هیچ توضیحی نیامده باشد. در صورت جان نشدن نقشه در یک صفحه ،تمامی صفحات علاوه بر شماره باید دارای نشانی مستقل برای تشخیص ارتباط اجزایی نقشه باشند.
چه مواردی از حیطه حمایت اختراع خارج است ؟
۱- در مواردی که در صنایع مورد استفاده قرار گرفته باشد.
۲-در نقاط مختلف جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی افشا شده باشند.
۳- اختراعات خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد.
۴- نظریه‌های علمی و روشهای ریاضی
۵- روشهای انجام کار تجاری
۶- فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی
۷- روشهای تشخیص و درمان بیماری‌های انسان و حیوان
۸-منابع ژنتیک و فرآیندهای بیولوژیک
ثبت اختراع چه مزایایی دارد؟
۱-مخترع از حمایت اداره مربوطه برخوردارد می‌گردد.
۲- پس از تکمیل ثبت اختراع، به مخترع مجوز استفاده و بهره‌برداری داده می‌شود.
۳- فقط به صاحب اختراع اجازه ساخت، صادرات، واردات و خرید و فروش آن محصول را دارد، مگر آنکه امتیاز خود را به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری واگذار کرده باشد.
۴- نگهداری از محصول برای فروش و استفاده از فرآوری، چنانکه اختراع فرآورده باشد.
۵- انتقال حقوق و امتیازات اختراع به غیر
۶- بالا رفتن ارزش تجاری اختراع و دریافت سود بیشتر
۷- ورود به بازارهای جدید
۸- جلوگیری از فعالیت‌های مشابه و تکرار
۹- در صورت فوت مخترع حقوق او به وارثان واگذار می‌شود.
۱۰- در صورت بروز هرگونه سوء استفاده، مخترع می‌توانند از آن را پیگیری نماید.
۱۱- برخورداری از صندوق حمایت از پژوهشگران کشور
۱۲- در دستیابی به تکنولوژی از طریق لیسانس دو جانبه
۱۳- مرحله بهره‌مندی از مزایای بنیاد ملی نخبگان و برخورداری از تسهیلات شرکت‌های فناوری و دانش بنیان
۱۴- تسهیل روند اخذ پذیرش جهت ادامه تحصیل در خارج و در داخل
امکان برخورداری از تسهیلات خدمت که شامل کاهش خدمت و گذراندن مدت خدمت در مراکز تحقیقاتی به جای خدمت عادی
آیا می‌توان نمونه اختراع را نساخت و فقط نقشه اختراع را ارائه نمود؟ (به علت نبودن امکانات و گرانی آن را فقط ثبت نمود)
خیر نمونه اختراع باید ساخته شده باشد و بررسی‌های مراجع استعلام بر روی نمونه باید صورت پذیرد.
آیا ساخت و سنتز ترکیبات شیمیایی مثل یک دارو قابل ثبت اختراع است؟
در صورتی که به عنوان یک فرآورده مطرح شود، قابل ثبت است.
برای ثبت اختراع یک نرم افزار چه باید کرد؟ بعد از بررسی‌های کارشناس ثبت اختراع از لحاظ ماهیت و مطابقت داشتن آن با مفهوم اختراع، کارشناس مربوطه جستجو می‌کند تا از ثبت اختراع تکراری جلوگیری شود و بعد از استعلام از مراجع علمی، ثبت نرم افزار را از شورای عالی انفورماتیک درخواست نموده و بقیه موارد اداری انجام می‌شود.
در چه صورتی اختراع رد شده قابلیت ثبت مجدد را دارند؟
ارزیابی و تایید علمی اختراع بیش از دوبار انجام نخواهد گرفت. در صورت رد اعتبار علمی متقاضی ،تنها یک بار دیگر توسط مرجع دیگری غیر از مرجع بررسی کننده اولیه، امکان ارزیابی را خواهد داشت.
برای تجاری کردن اختراع باید به کجا مراجعه کرد؟
برای اقدام می‌توان به مرکز فناوری سلامت دانشگاه با توجه به ماهیت اختراع مراجعه نمود.
اگر افردی به صورت مشترک اختراع کرده باشند، حقوق ناشی از اختراع چگونه است؟
در این صورت حقوق ناشی از اختراع به صورت مشارکت به آنها تعلق می‌گیرد.
مدت زمان ثبت اختراع چقدر است؟
مدت ثبت اختراع از زمان ثبت نام در سایت حدودا سه ماه به طول می‌انجامد.
در صورتی که چند نفر اختراع واحد کرده باشند، تکلیفشان برای ثبت اختراع چیست؟
هر گاه چند نفر مستقل از دیگری اختراع واحد کرده باشند، شخصی که اظهارنامه اختراع خود را زودتر به مراجع ثبت اختراع تسلیم کند، او حق ثبت اختراع را خواهد داشت.
موسسه حقوقی دیاکو در کرج با دارا بودن وکلای حرفه‌ای تمامی مراحل ثبت اختراع شما را در کمترین زمان ممکن پیگیری و به ثبت می‌رساند. همچنین دیاکو متخصص ثبت شرکت، ثبت برند، طراحی سایت، اخذ کارت بازرگانی و جواز تاسیس کارخانه‌جات است.
