کسب و کارهای نوپا چند سالی است که در ایران رونق پیدا کرده است. برگزاری رویدادهای مختلف و گردهمایی‌های متعدد در سال‌های گذشته کمک کرده تا کاربران ایرانی همراه با دیگر کشورها در تب و تاب استارتاپ راه انداختن قرار بگیرند.
اما استارتاپها در مسائل حقوقی دچار چالش‌هایی می‌شوند که در بخش اول توضیحاتی برای حل این چالش‌ها گفته شد. در این بخش به دیگر مسائل حقوقی کسب و کارهای نوپا پرداخته می‌شود.
مطالب پیشنهادی:
نکات مهم حقوقی برای استارتاپها (بخش اول)
چگونه یک شرکت دانش بنیان ثبت کنیم؟
قرارداد هم بنیانگذاران با شریکان را امضا کنید و در مورد اهداف، آینده کسب و کار، حقوق ، تکالیف سهام، اختلافات احتمالی درآمد و سرمایه با هم صحبت نمایید.
مطمئن شوید که برآوردهای فکری متعلق به شماست. اگر در کسب و کارتان اختراع، طرح صنعتی، راز تجاری، نرم افزار و یا سایر اموال فکری استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که حقوق فکری به نام شما یا شریک آن شما به ثبت رسیده باشد، یا به موجب یک قرارداد دقیق حقوق فکری آن را به شما واگذار کرده باشد.
با تمام شرکا قرارداد ان دی ای یا عدم افشای کار ببندید. زیرا اسرار تجاری بسیار مهم هستند و افشای آنها باعث صدمه به کسب و کار و جلو افتادن رقبا خواهد شد.
نام برند خود را ثبت کنید. ثبت علامت تجاری خود را قبل از آنکه که پیشرفت در کسب و کارتان کسب کنید به ثبت برسانید زیرا ممکن است علامت تجاری را به شهرت زیادی برسد و در صورت ثبت نشدن یا مشابه شدن با دیگر شرکت‌ها نتوانید آن را ثبت کنید.
با تمام شرکت‌ها و همکارانتان قرارداد عدم رقابت ببندید. زمانی که یک شرکت نوپا کارمندان را به استخدام خود در می‌آورد با صرف هزینه‌های زیاد و وقت زیاد برای ک ارمندان خود را با تمام اسرار تجاری خود آگاه می‌کند، در این حالت ممکن رقبای شرکت از آن کارمند درخواست همکاری نمایند و به این روش کارمند شما از شرکت شما خارج شده و تمام اطلاعات و تجربیات و آموزش‌ها و اهداف شرکت را به رقبا انتقال می‌دهد . برای اینکه درگیر این گونه مشکلات نشوید قرارداد عدم رقابت را کارمندان ببندید و آنها را متعهد به عدم هرگونه همکاری یا استخدام در شرکت‌های رقیب نمایید.
تمام دارایی‌ها و اموال شرکت را به نام شرکت نمایید. مانند نام‌های دامنه، ورقه‌های اختراع، گواهی ثبت نرم افزار، املاک و مستغلات، حساب‌های بانکی، اموال غیر منقول، علامت‌های تجاری، مجوزهای صنفی، نمادهای ساماندهی و غیره را به نام شرکت کنید. زیرا اگر یکی از شرکا فوت کند یا ناتوان جسمی یا روانی شود و قصد ترک شرکت را داشته باشد، شرکت از هم پاشیده نخواهد شد.
تلاش کنید تا کسب و کار خود را شفاف سازی کنید. از حفظ اطلاعات نزد خودتان یا شریکتان جلوگیری نمایید. اجازه ندهید اطلاعات از نزد یک نفر یا چند نفر حبس بماند و حداکثر تلاش خود را در جهت حفظ انسجام تیم استارتاپی معطوف نمایید تا استارت آپ متکی بر افراد پیش نرود و به دلیل مرگ یا به هر علت دیگر دسترسی به اطلاعات به طور منصفانه توزیع شود و شرکت از هر گونه انحصار دور نمایید.
سهام را یکجا به هم بنیانگذاران ندهید و برای حفظ انگیزه هم بنیانگذاران و تشویق آنها به تداوم همکاری‌شان سهام به صورت زمانبندی شده به آنها بدهید. جای اینکه هم بنیانگذار به محض شروع شرکت سهام را صاحب شود، در یک دوره زمانی مثلا یک تا سه سال به صورت ماهیانه به او بدهید . بدانید بسیاری از سهامداران، سهام را پیش شرطی برای سرمایه‌گذاری می‌دانند.
یک استراتژی کارآمد برای شکار نخبگان و حفظ کارمندان این است که اگر می‌خواهید نیروهای نخبه و کارآمد داشته باشید، به موجب شرط یا قرارداد جداگانه بخشی از سهام کسب و کارتان را برای کارمندان برجسته یا نخبگان کنار بگذارید. به پیشنهاد متخصصان ۱۰ تا ۲۰ درصد از سهام را برای این کارمندان کنار بگذارد و از شرکا برای آن تعهد، وکالت محضری بگیرید.
برای جلوگیری از اختلافات بهتر است از همان ابتدا در قراردادهایتان شرط داوری قرار داده و یا سه نفر از اشخاص متعهد که معتمد هر دو طرف باشند، به عنوان داور برگزینید و از داوران نیز امضا اخذ نمایید. به این ترتیب در موقع اختلافات حق رفتن به دادگاه را ندارید زیرا در کوتاه‌ترین مدت مشکل حل شده و آنها مانند رای دادگاه لازم الاجرا خواهند بود.
از نمونه قراردادها تا حد ممکن استفاده نکنید. کارآفرینان تصور می‌کند هزینه‌های حقوقی گزاف و بی‌فایده است و به جای آن از نمونه‌های یا فارسی موجود در اینترنت استفاده می‌کنند. هرچند که می‌توان در قراردادهای بی اهمیت از آنها استفاده کرد، اما بهتر است با توجه به تخصصی بودن موضوع استارتاپی و تفاوت قوانین کشورهای مختلف از این نمونه قراردادها استفاده نکنید، زیرا گاهی صدمات جبران ناپذیری را به بار خواهد آورد.
وکلای متخصص کمک شایانی می‌توانند به شما بنمایند. از جمله این کمک‌ها اظهار نظر در مسائل حقوقی استارتاپی، که شامل حقوق تجارت، الکترونیک، حقوق شرکت‌ها و حقوق مالکیت فکری و جرایم رایانه‌ای و آشنایی با مسائل فنی است که پیشنهاد می‌شود در این گونه موارد با وکلای موسسه حقوقی دیاکو در کرج تماس حاصل نمایید.
